Reçetesiz en etkili uyandırmayacak uyku ilacı ve damla isimlerine dikkat! Uyku sorunu çeken kişilerin ilk atığı adım uyku ilacı isimleri ve uyumak için en etkili uyku ilacı bulmak. Hatta bazıları aylarca uykusuzluk problemi çektiği için uyandırmayacak uyku ilacı arayışına girmektedir.  Uyuyamayan bireylerin sıradan bir ilaç alıyormuş gibi reçetesiz uyku ilacı temin etmeleri doğru bir adım değildir. Reçetesiz satılan uyku ilacı var mı? Diye merak edenler için bu ilaçları çoğu antidepresan ilaçlarıdır. Kullanımı tek başına uygun değildir. Doktor kontrolünde olmayan ilaçlar hazin sonuçlar doğurabilir. Nitekim Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Nöroloji Ana Bilim Dalı Uyku Bozuklukları Merkezi Sorumlusu Prof. Dr. Derya Karadeniz 26 Haziran 2021 tarihinde Posta Gazetesi’ne vermiş olduğu demeçlerde;

“Uykusuzluk hastalığında ömür boyu ilaç tedavisi yok. Uykusuzluk hastalığında yalnızca uykuya has özel ilaçlar kullanılır. Bunlar uykunun başlamasını, normal sürdürülmesini sağlayan ilaçlar. Uyuyamayan insanlara, yan etkisi uyku verici olan psikiyatrik ilaçlar veriliyor. Bu külliyen yanlış ve önemli bir memleket sorunu. Insomnide (uyku hastalığında) kullanılacak ilaçlar belli, tıbbi rehberlerde net olarak yazıyor. Birkaç tane hariç insomnide kullanılan bir antidepresan (depresyon ilacı) yok. Şizofreni, psikotik depresyon gibi psikiyatrik hastalıkların tedavisinde kullanılan antipsikotik ilaçlar da kullanılmaz.” Şeklinde özetlemiştir.

Eczanelerde satılan uyku ilacı damla halinde uyandırmayan uyku ilacı ya da kişinin canına tak etmiş biçimde şıp diye uyutan uyku ilacı teminine girmesi kesinlikle sakıncalıdır.

Reçetesiz uyku ilacı kullanmak doğru değil!

Geceleri uyumadan bir yandan diğer yana savrulan ve dönen kişi, gün boyunca güçsüz ve daha az üretkendir.  Koyunları saymak veya ılık bir banyo artık yardımcı olmadığında, uykuya dalmak ve uykuda kalmak stresli hale gelir. Uyku biz insanlar için çok önemlidir, çünkü kronik uyku eksikliği zihinsel ve fiziksel bozukluklara yol açabilir. Uyku çok önemli! Hayatınızın yaklaşık üçte birini ortalama 25 yıl uykuda geçirdiğinizi biliyor muydunuz? Bunun bir nedeni var: Uyku, vücudunuzun ve zihninizin yenilenmesi için hayati önem taşır. İyi ve dinlendirici bir uyku, günlük formunuza büyük katkı sağlar ve kendinizi ne kadar formda hissettiğinizin ön koşuludur. Örneğin, çalışmak ve iş gününüzü tamamlamak için yeterli uykuya ihtiyacınız var. Tersine, çok az uyursanız gün içinde aşırı derecede yorgun olursunuz ve ruh haliniz de olumsuz etkilenir. Fiziksel veya zihinsel bir hastalık uykusuzluğun nedenidir. Uyku bozuklukları ülkemizde yaygındır ve tüm uyku bozuklukları aynı değildir.

Gece boyunca uykuya dalma ve uyuma sorunları, gündüz uykululuk türleri, uykuyla ilişkili hareket bozuklukları, solunum bozuklukları uykusuzluk hakkında tanı için önemli ipuçlarıdır.

Uyku bozukluğunun tipine göre değişir; yorgunluğa ek olarak, baş ağrıları, hafıza sorunları, yeme bozuklukları, diş gıcırdatma, uzuvların hareket bozuklukları, solunum bozuklukları, uyurgezerlik, stres, nörolojik hastalıklar, uykusuzluk nedenleri arasında yer alabilir. Uyku bozuklukları yaygındır ve önemsiz değildir. Özellikle kronik uyku bozuklukları, etkilenenlerin gündüz refahını ve performansını ciddi şekilde sınırlayabilir, sosyal becerilerini bozabilir ve kazalara yol açabilir. Peki, bu durumda neler yapılabilir?

Uykusuzluk sorununa çözüm ipuçları

• Tüm uyku bozukluklarının üçte ikisi ilaç dışı önlemlerle iyileştirilebilir.
• Vücudunuzun ihtiyacından fazla uyumayın. Bu özellikle yaşlı insanlar için önemlidir.
• Düzenli uyku saatleri alışkanlığı edinin.
• Gün içinde şekerleme yapmayın (örneğin öğleden sonra kestirmesi).
• Rahat uyku koşulları sağlayın. Bu aynı zamanda doğru yatak odası sıcaklığını da içerir (yaklaşık 18 °C idealdir).
• Akşamları alkol veya kahve içmeyin – her ikisinin de uyarıcı etkisi vardır. Kafeine duyarlı olanlar öğle saatlerinden itibaren kafeinden uzak durmalıdır. Bu aynı zamanda kola, enerji içecekleri ve kakao için de geçerlidir.
• Dengeli bir diyet ve düzenli beden eğitimi sağlayın. Bütün gün sadece fast food yiyen ve kanepede oturan biri, uyumakta zorluk çekerse şaşırmamalı.
• Günü yavaşça sona erdiren rahatlatıcı bir akşam planınız olduğundan emin olun. Öte yandan, akşamları yorucu fitness eğitimi veya akşam okuması gibi heyecan verici bir gerilim filmi, uyku bozukluklarını (örneğin, uykuya dalma güçlüğü) teşvik edebilir.

Rahat bir uyku için bitkisel çözümler

Peki, uyumak için hangi ilaç kullanılır? En iyi uyku ilacı hangisi? Uyku ilacı hemen uyutur mu? Bitkisel uyku ilacı var mı, bu uyku ilacı kaç saat uyutur, ne kadar sürede etki eder? Uyumak için ilaçların kesin çözüm olmadığını artık biliyoruz. Bunun yerine bitkisel çözümler hayat kurtarabilmektedir. Günümüzde tüm uzmanlar uyku ilacı yerine bitkisel ürünler tavsiye etmektedir. Uykuya dalmakta veya uykuda kalmakta sorun yaşıyorsanız, yardımcı olabilecek bir dizi bitkisel gıdalar vardır.

• Kediotu: Kediotu uykusuzluk için tercih edilen şifalı bitkidir. Sakinleştirici bir etkisi vardır, ancak kimyasal uyku hapları gibi anestezik (narkotik) değildir. Kediotu kökünden yapılan bir çay, sinirlilik, iç huzursuzluk veya çok fazla kahveden kaynaklanan uyku bozukluklarına yardımcı olabilir. Kronik uykusuzluk çekiyorsanız, gün boyunca birkaç bardak içmelisiniz. Valerian’ın biraz hoş olmayan tadından hoşlanmıyorsanız, tatsız kediotu drajeleri, kapsülleri veya tabletleri kullanabilirsiniz.
• Şerbetçiotu: Saklama sırasında şerbetçiotu konilerinde güçlü bir yatıştırıcı bileşik oluştuğundan kediotu yatıştırıcı etkilerini artırabilir. Şerbetçiotu çay şeklinde (örneğin şerbetçiotu-kediotu çayı karışımı olarak) kullanabilir veya kendinize bir uyku yastığı yapabilirsiniz: Şerbetçiotu konilerini pamuklu bir yastığa koyun ve uyumak için başınızı üzerine koyun. Bir hafta sonra şerbetçiotu konilerini değiştirin.
• Melisa: Melisa, manastır tıbbından iyi bilinen bir şifalı bitkidir. Melisa yaprakları ve melisa yağı sakinleştirici bir etkiye sahiptir (ayrıca sindirimi iyileştirir). Melisa yağı oldukça pahalıdır, bu nedenle yerine limon balsamı yapraklarını kullanabilirsiniz. Uyumakta zorluk çekiyorsanız, gün boyunca birkaç bardak melisa yaprağı çayı içmelisiniz.
• Lavanta: Mor çiçekleri ile sakinleştirici ve uyku getirici etkileri uzun zamandır takdir edilmektedir. Uyumakta zorlanıyorsanız, yatmadan önce iki bardak lavanta çiçeği çayı için.
• Tutku Çiçeği: Bu şifalı bitki, sinirsel huzursuzluğun hafif formlarında, uykuya dalmada zorluk ve sinirsel kalp problemlerinde yardımcı olabilir. Kalp güçlendirici, sakinleştirici ve spazm giderici etkiye sahiptir. Tutku çiçeği otu, lavanta ve kediotu gibi diğer sakinleştirici ve rahatlatıcı şifalı bitkilerle birlikte çay karışımlarında bulunur.
• Sarı Kantaron: Bitki öncelikle bitkisel bir antidepresan olarak bilinir. Depresyon genellikle uyku bozuklukları ile ilişkili olduğundan, sarı kantaron da dinlendirici bir gece uykusuna katkıda bulunabilir. Şifalı bitki çay olarak veya bitmiş bir müstahzar (kapsül, draje gibi) olarak alınır.

Uykusuzluk nedenleri?

Uyku uzmanları, uyku bozuklukları anlamında uyku sorunlarının birçok nedeni olduğunu bulmuşlardır. İşte bazı örnekler:

• Tiroid bezi ve kardiyovasküler sistemin fiziksel hastalıkları,
• Böbrek hastalıkları, romatizma ve solunum hastalıkları
• Çok az hareket
• Vardiyalı çalışma nedeniyle rahatsız gündüz-gece ritmi
• İlaç tedavisi
• Kafein veya alkol gibi bağımlılık yapan maddeler
• Ve stres

Uyku problemlerinin fiziksel sonuçları

Uyku yoksunluğu, kalıcı ise, vücudun işlevlerini etkileyebilir. Uzun vadede, uyku eksikliği şu fiziksel sonuçlara yol açabilir:

• Kalp hastalığı ve diyabet riskinin artması
• Zayıf bağışıklık sistemi
• Kas ağrıları
• Göz torbaları
• Artan obezite riski
• Su tutma
• Titreme

Uyku problemlerinin zihinsel sonuçları

Ruh sağlığımız da kronik uyku problemlerinden etkilenebilir. Kronik uyku yoksunluğunun olası zihinsel sonuçları şunları içerir:

• Artan sinirlilik
• Huzursuzluk ve sinirlilik
• Gün içinde artan stres
• Zihinsel performansta azalma
• Halüsinasyonlar ve hafıza kayıpları